RETRO

Rosalind Franklin: Μία από τις πιο αδικημένες γυναίκες της επιστήμης

Δεν πήρε ποτέ το Nobel που της άξιζε

πηγή: U.S. National Library of Medicine
πηγή: U.S. National Library of Medicine

Μία από τις πιο αδικημένες φιγούρες της επιστήμης, είναι η χημικός που, χάρη στις εικόνες περίθλασης ακτίνων Χ, οδήγησε τους James Watson και Francis Crick στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA. Ο λόγος για τη Rosalind Franklin, το έργο της οποίας πήραν οι δύο εκείνοι άνδρες χωρίς καμία συγκατάθεση, χωρίς καν να το γνωρίζει, με τη βοήθεια του Maurice Wilkins, που εργαζόταν στο ίδιο εργαστήριο.

Οι σχέσεις της μαζί του, ήταν τεταμένες: Εκείνος, δεν της είχε πει ποτέ πως ήταν ανεξάρτητοι ερευνητές. Αντίθετα, της τόνιζε πως δούλευε γι’ αυτόν.

πηγή: U.S. National Library of Medicine

Οι Watson, Crick και Wilkins πήραν βραβείο Nobel Φυσιολογίας και Ιατρικής, το 1962. Τέσσερα χρόνια νωρίτερα, η επιστήμονας είχε χάσει τη ζωή της και κανείς τους δεν ανέφερε ούτε το όνομα, ούτε τη συμβολή της ώστε να πάρει την αναγνώριση που της άξιζε. Το έκανε αργότερα ο πρώτος, το 1968 που εκδόθηκε το βιβλίο του, όμως δεν είναι αρκετό.

Η ανιψιά της, η οποία λέγεται επίσης Rosalind Franklin, την περιέγραψε ως μία χαρισματική, μεθοδική χημικό με εξαιρετικό επαγγελματισμό και απόλυτη συγκέντρωση στο έργο της, μ’ έναν τρόπο που δεν ταίριαζε στον ανδροκρατούμενο κόσμο της εποχής. Μία γυναίκα που δεν μπορούσε να περιοριστεί, για να ταιριάξει στα πρότυπα που οι συνάδελφοί της προωθούσαν. Το πάθος και η έντασή της, μαζί με την ελάχιστη υπομονή που διέθετε και τη μηδαμινή της όρεξη για «κουβεντούλες» εν ώρα εργασίας, προκαλούσαν τεράστια νευρικότητα στο Wilkins.

O Maurice Wilkins. πηγή: wikipedia.org

Ο Watson, από τη άλλη, θεωρούσε πως γυναίκες και επιστήμη δεν πηγαίνουν μαζί. Κάποια φορά, είχε παρευρεθεί σε διάλεξη της Franklin και, μάλιστα, παραδέχθηκε πως στην πραγματικότητα δεν άκουγε – το μόνο που σκεφτόταν, ήταν πόσο πιο ωραία θα γινόταν, εάν άλλαζε τα μαλλιά ή το ντύσιμό της.

Βέβαια, όπως έγραψε η Guardian το 2015, «Τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο MRC ήταν πανομοιότυπα με την ανάλυση στη Franklin σ’ εκείνο το σεμινάριο, το φθινόπωρο του 1951, με τον Jim Watson να βρίσκεται στο κοινό. Αν είχε μπει στον κόπο να κρατήσει σημειώσεις, αντί να επικεντρώνεται στην εμφάνισή της, θα είχε δώσει στον Crick όσα χρειάζονταν, δεκαπέντε μήνες νωρίτερα.»

Μπορεί τώρα πια να γνωρίζουμε περισσότερα για το επιστημονικό της έργο, όμως λίγα έχουν βγει στην επιφάνεια για το τι άνθρωπος ήταν πραγματικά. Λάτρευε το θέατρο και την ορειβασία, ενώ περπατούσε, σύμφωνα με το Forbes, σαράντα χιλιόμετρα την ημέρα.

«Της άρεσε που έβαζε το λιθαράκι της στην εξέλιξη του κόσμου μας, έκανε τη διαφορά. Αυτό είχε σημασία. Ποτέ δεν είδε την επιστήμη σαν έναν αγώνα δρόμου και θα ήταν κρίμα αν το έκανε. Απολάμβανε τη διαδρομή στο ταξίδι της ανακάλυψης και την ευκαιρία που της δινόταν να δει τα πράγματα αλλιώς», αναφέρει η ανιψιά της.

πηγή: U.S. National Library of Medicine

Αυτή η απόλαυση της διαδρομής και η μεθοδικότητά της ήταν που την οδήγησαν στην απεικόνιση του DNA.

Δεν είχε δική της οικογένεια, όμως αφοσιώθηκε στην πατρική της. Χάρη στην υποστήριξη που δέχθηκε από τους γονείς της, ένιωσε αρκετά σίγουρη για τις δυνατότητές της και κυνήγησε τα όνειρά της. Ανακάλυψε ποια είναι και τι θέλει,  χωρίς να προσπαθεί να χωρέσει στα «κουτάκια» της κοινωνίας.

Η Rosalind Franklin αποδεικνύει πως, αν προσπαθήσουμε αρκετά, θα καταφέρουμε ό,τι βάλουμε στο νου μας. Και η αναγνώριση θα έρθει. Στη δική της περίπτωση, δυστυχώς, άργησε πολύ.