Έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη: Οι μαγικές ιδιότητες του χρώματος στο έργο Ιρανού καλλιτέχνη

Υπάρχει ένα χρώμα, που ενώνει την Ανατολή με τη Δύση, το φυσικό με το υπερβατικό, το συνειδητό με το ασυνείδητο.

Το μπλε, που μοιάζει να αποκρυσταλλώνει μέσα του όλες μαζί τις αποχρώσεις του νερού και του ουρανού, η χρωστική ουσία, που βγαίνει από το ορυκτό lapis lazuli.

Αυτό το ιδιαίτερο μπλε και οι θρησκευτικοί, πολιτισμικοί και μεταφυσικοί συμβολισμοί του αποτελούν το καθοριστικό στοιχείο στα έργα του Ali Banisadr, ενός Ιρανού καλλιτέχνη, που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη και τώρα παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού. Είναι ένας από τους ταχύτερα ανερχόμενους, σύγχρονους ζωγράφους, του οποίου τα έργα εκτέθηκαν πρόσφατα στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.

«Ultramarinus / Πέρα από τη θάλασσα» είναι άλλωστε και ο τίτλος της έκθεσης του Banisadr, που αρχίζει από τις 4 Νοεμβρίου στην Αίθουσα Σπυρίδωνος και Ευρυδίκης Κωστοπούλου με μία σειρά έργων, που αναδεικνύονται σε διάλογο με κεραμικά ισλαμικής και κινεζικής τέχνης από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη.

Γνωστό από τα μεσαιωνικά χρόνια τo χρώμα Ultramarine θεωρούνταν από καλλιτέχνες, όπως ο Kandinsky, ότι έχει ιδιότητες αφύπνισης του υπερβατικού στοιχείου, ενώ στην ανατολίτικη φιλοσοφία ταυτιζόταν με το έκτο τσάκρα ή το «τρίτο μάτι», την αφύπνιση της «ανώτερης συνείδησης».

Έργο του Ali Banisadr

Με όχημα λοιπόν αυτό το δυναμικό χρώμα ο Banisadr δημιουργεί εκρηκτικά «τοπία» με μορφές και σχήματα που εμπλέκονται και περιπλέκονται, στοιχειοθετώντας μια οπτική αφήγηση φτιαγμένη από χρωματικά πεδία, ζωγραφικές χειρονομίες αλλά και ιστορικές αναφορές. Ειδικότερα μάλιστα, μία ενότητα έργων σε μπλε και λευκά χρώματα λειτουργεί ως ένα είδος δοκιμίου πάνω στους συμβολισμούς και τις «μαγικές» ιδιότητες του μπλε.

Έργο του Ali Banisadr

Οι φιγούρες, τα σχήματα και οι χρωματικές αντιθέσεις στα έργα του καλλιτέχνη προέρχονται από μνήμες των παιδικών του χρόνων στην Τεχεράνη, όπου γεννήθηκε. Και ο ήχος εκρήξεων και μαχών, που διαπερνά τα πολυπληθή τοπία του αναφέρεται στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Άλλωστε ο ίδιος στα έργα του συνδέει στενά την αντίληψη του ήχου με το χρώμα και τη μορφή.

Αγγείο σε σχήμα ορειχάλκινου σκεύους με δράκους και μάσκες φανταστικών τεράτων («ταοτίε»). Δυναστεία Τσινγκ, πρώιμος 18ος αιώνας. Μουσείο Μπενάκη

Αντλώντας από διαφορετικές πηγές της ιστορίας της τέχνης όπως η μινιατούρα, ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός, η ζωγραφική του Ιερώνυμου Μπος ή του Μπρίγκελ, ο φουτουρισμός, ο σουρεαλισμός και η κινεζική τοπιογραφία, o Ali Banisadr συνθέτει αφηγηματικά τοπία, που αποδίδουν περισσότερα από μια ιστορία ενώ τα τελευταία χρόνια εντύπωση κάνουν οι αναφορές του σε ένα sci-fi μέλλον υβριδικών, μηχανόμορφων πλασμάτων.

Αγγείο με άνδρες σε τοπίο και σε κήπο στο σεληνόφως, αγόρια σε παρέλαση, έφιππους άνδρες και επιγραφή «καλοτυχία, μακροβιότητα και καλή υγεία». Δυναστεία Μινγκ, 16ος αιώνας. Μουσείο Μπενάκη

Ο Ali Banisadr πραγματοποιεί επίσης αυτή τη χρονιά έκθεση στο Wadsworth Atheneum Museum, Hartford, CT και ετοιμάζει παρουσιάσεις του έργου του στο Museo Stefano Bardini και το Palazzo Vecchio της Φλωρεντίας για το 2021. Έργα του έχουν παρουσιαστεί στη Βιέννη, την Ολλανδία, στη Φλόριντα, στην Μπιενάλε της Βενετίας και αλλού. Την επιμέλεια της έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη έχει η Πολύνα Κοσμαδάκη.

Αγγείο με πλοχμούς ανθέων και συμβόλων. Δυναστεία Τσινγκ, βασιλεία Τσιανλόνγκ (1736-1795). Μουσείο Μπενάκη

Info

Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού: Κουμπάρη 1
Αλί Μπανισάντρ «ULTRAMARINUS Beyond the sea / Πέρα από τη θάλασσα»
Διάρκεια: 4 Νοεμβρίου 2020 –10 Ιανουαρίου 2021

Διαβάστε επίσης:

Τουρίστες στον τόπο μας: Στον Μαραθώνα, αναζητώντας τα ίχνη μιας μεγάλης νίκης

Τουρίστες στον τόπο μας: Μνημείο Λυσικράτη, ένας χορηγός το έστησε, οι Καπουτσίνοι το έσωσαν, οι ξένοι το αποθέωσαν

Τουρίστες στον τόπο μας: Μνημείο Λυσικράτη, ένας χορηγός το έστησε, οι Καπουτσίνοι το έσωσαν, οι ξένοι το αποθέωσαν