ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Γιατί η μοναξιά είναι τόσο επώδυνη;

Photo by Cosmic Timetraveler on Unsplash

Ο άνθρωπος έχει την έμφυτη ανάγκη να συνδέεται με άλλους για να διαμορφώνει και να διατηρεί θετικές σχέσεις. Αυτή είναι μια θεμελιώδης ανάγκη που επηρεάζει ολόκληρη την ύπαρξή μας, από τα συναισθήματα μέχρι τις σκέψεις και τη συμπεριφορά μας.

Η ανάγκη σύνδεσης αποτελείται πραγματικά από δύο δευτερεύουσες:  Πρώτον, το ότι θέλουμε πάντα να είμαστε αρεστοί, να ανήκουμε κάπου και να μας αποδέχονται και δεύτερον την ανάγκη που έχουμε για οικειότητα, αμοιβαιότητα και συγγένεια.

Η ανάγκη να ανήκουμε κάπου

Όταν κάποιος έχει αυτό το αίσθημα, νιώθει αποδεκτός και αντιληπτός, ενώ όταν στερείται προσοχής, νιώθει αόρατος και ότι απορρίπτεται. Η ανάγκη αυτή, είναι ζωτικής σημασίας σε όλα τα είδη σχέσεων που αναπτύσσουμε στη ζωή μας. Το 40% των ενηλίκων δηλώνουν ότι είναι μοναχικοί, με περίπου 42,6 εκατομμύρια ενήλικες άνω των σαράντα πέντε να αναφέρουν ότι περνάνε χρόνια μοναξιάς.

Η μοναξιά σκοτώνει

Η μοναξιά δεν μας κάνει να αρρωσταίνουμε προσωρινά, αλλά μπορεί να μας σκοτώσει κυριολεκτικά . Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το αίσθημα αυτό, όπως και της κοινωνικής απομόνωσης ή το να ζει κάποιος μόνος, αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 26%, 29% και 32% αντίστοιχα. Μάλιστα, ενέχει κίνδυνο θνησιμότητας, συγκρίσιμο με εκείνο του καπνίσματος και διπλάσιο από αυτόν της παχυσαρκίας. Τα ηλικιωμένα άτομα και εκείνα που δεν έχουν επαρκή κοινωνική αλληλεπίδραση, έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα.

Κανένας άνθρωπος δεν εξαιρείται από τις συνέπειες της μοναξιάς. Ακόμα και όταν υπάρχουν χρήματα, δύναμη, δόξα ή δημοτικότητα, τίποτα δεν μπορεί να την υποκαταστήσει. Το πιο τρανό παράδειγμα, είναι οι δεκάδες αυτοκτονίες διάσημων προσώπων,  οι οποίοι δεν κατάφεραν να υπερκαλύψουν με κανέναν τρόπο το συναίσθημα αυτό. Η επιθυμία για φήμη, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, βασίζεται συχνά σε ένα «όνειρο αποδοχής», που περιλαμβάνει την ιδέα ότι το αν γίνει κάποιος διάσημος, θα αισθάνεται αγαπημένος, αποδεκτός και περιζήτητος.

Η έρευνα δείχνει ότι όσο μένει ανεκπλήρωτη η ανάγκη ενός ανθρώπου να ανήκει κάπου, τόσο περισσότερο μόνος νιώθει. Το ίδιο χαμηλά παραμένουν και τα επίπεδα ικανοποίησης στην καθημερινή του ζωή. Αυτό το εύρημα ισχύει τόσο για εκείνους που ζουν μόνοι τους όσο και για εκείνους που ζουν με άλλους. Η απλή διαμονή με κάποιον δεν εγγυάται ότι ικανοποιούνται οι ανάγκες σύνδεσης. Είναι η ποιότητα τους που έχει σημασία για την πρόβλεψη της μοναξιάς, όχι η ποσότητα ή ακόμη και η εγγύτητα.

Η σύνδεση ή και η έλλειψη αυτής, έχουν σαφώς ισχυρές επιπτώσεις στον εγκέφαλο και τη φυσιολογία μας, με βαθιές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική μας υγεία. Στην πραγματικότητα, μπορούν να είναι θέματα ζωής και θανάτου.