Μοναδικά μέρη, που ειδικά εμείς οι Έλληνες πρέπει να επισκεφθούμε τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας
Η Ελλάδα είναι στο σύνολό της μία χώρα γεμάτη παράδοση, ιστορία, φυσικό και πολιτισμικό πλούτο, που πηγαίνει μακριά πίσω και χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σε αυτή τη μακρά ιστορία, οι Έλληνες δημιούργησαν αρχιτεκτονήματα ξεχωριστού κάλλους, κτήρια και περιοχές που ανεγέρθησαν σε χρόνους σημαντικούς και απέκτησαν γερά θεμέλια, ξεπερνώντας τη δύναμη του χρόνου, αλλά και της ανθρώπινης παρέμβασης.
Αρχιτεκτονικές κατασκευές που άντεξαν στον χρόνο και αντιστάθηκαν στις ανθρώπινες συγκρούσεις και καταστροφές και έμειναν όρθιες, να παρακολουθούν την ιστορία να εκτυλίσσεται μπροστά τους και την ανθρωπότητα να προχωρά και να εξελίσσεται.
Ορισμένα από αυτά κρίθηκε απαραίτητο να προστατευθούν με έναν τρόπο, που θα διεμήνυε σε ολόκληρη την ανθρωπότητα ότι κανείς δεν μπορεί να τα πειράξει, να παρέμβει ή να τα καταστρέψει, καθώς χαίρουν διεθνούς αναγνώρισης της ιστορικής και πολιτιστικής τους αξίας. Για το λόγο αυτό, τα συγκεκριμένα αρχιτεκτονικά έργα της Ελλάδας, όπως και πλήθος άλλων ανά τον κόσμο εντάχθηκαν στην λίστα με τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Για όσους ίσως να μην γνωρίζουν, ο χαρακτηρισμός «Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO», απονέμεται σε μνημεία, κτίσματα ή τοποθεσίες, τα οποία διακρίνονται παγκοσμίως για την ιστορική, πολιτιστική, καλλιτεχνική ή περιβαλλοντική σημασία τους. Η διαχείριση της λίστας που περιλαμβάνει τα εν λόγω μνημεία τελεί υπό την επιτροπή παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, η οποία απαρτίζεται από 21 κράτη-εταίρους, εκλεγμένα από τη γενική συνέλευση των κρατών-εταίρων για μια καθορισμένη περίοδο.
Στόχος αυτής της λίστας είναι η προστασία και η ανάδειξη των πιο ιδιαίτερων στοιχείων πολιτισμού από όλο τον κόσμο, η συντήρηση πεδίων ιδιαίτερα υψηλής σημασίας για την κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, μάλιστα, τα καταχωρημένα μνημεία χρηματοδοτούνται από το ταμείο παγκόσμιας κληρονομιάς.
Αξίζει, επιπλέον, να σημειωθεί ότι, περίπου έναν χρόνο πριν και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 2019, κατατέθηκε από την αρμόδια ελληνική πλευρά ο φάκελος για την υποψηφιότητα ενός ακόμη ιστορικού σημείου της Ελλάδας, που διεκδικεί μία θέση στη λίστα Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο λόγος για την Σπιναλόγκα, μία μικρή νησίδα του νομού Λασιθίου στην Κρήτη, έναν τόπο ιστορικό, που έφτασε να γίνει ακόμη και κεντρικό θέμα σε βιβλία και οπτικοακουστικές, τηλεοπτικές παραγωγές. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, μάλιστα, εκπρόσωπος της επιτροπής της UNESCO επισκέφθηκε την τοποθεσία, προκειμένου να προχωρήσει σε επί τόπου αυτοψία, ώστε να αποφασιστεί εάν τελικά η Σπιναλόγκα θα ενταχθεί ή όχι στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το αίτημα για την Σπιναλόγκα ακόμη εκκρεμεί, ωστόσο υπάρχουν ορισμένα μέρη στην Ελλάδα που έχουν ήδη εξασφαλίσει αυτό τον τίτλο και την προστασία που φέρει. Το σύνολο των ελληνικών αρχιτεκτονικών μνημείων που έχουν ενταχθεί στην λίστα της UNESCO φτάνουν τα 18. Εμείς, ωστόσο, διαλέξαμε μερικά από τα πιο ξεχωριστά εξ αυτών και σας ταξιδεύουμε σε αυτά.
Κέρκυρα
Με μοναδική, βενετσιάνικη ατμόσφαιρα και ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον, η Παλιά Πόλη της Κέρκυρας δεν θα μπορούσε παρά να έχει συμπεριληφθεί στα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Πρόκειται για μία Παλιά Πόλη κόσμημα, από εκείνες που ξεχωρίζουν ανάμεσα στην μακρά λίστα παρόμοιων χώρων στην Ελλάδα, ενώ και το γεγονός ότι περιβάλλεται από δεκάδες γραφικά χωριά, αλλά και πανέμορφες παραλίες με κρυστάλλινα νερά και φόντο το πράσινο, δίκαια κατατάσσει ολόκληρο το νησί σε ένα ξεχωριστό κεφάλαιο του ελληνικού, αλλά και του διεθνούς τουρισμού.
Αυτό, άλλωστε, επιβεβαιώθηκε και από το ότι, σχετικά πρόσφατα, το νησί της Κέρκυρας αναδείχθηκε ως ο κορυφαίος προορισμός για κινηματογραφικά γυρίσματα στην Ευρώπη, σε μία «κούρσα» που περιελάμβανε ισχυρούς αντιπάλους, όπως το γραφικότατο Innsbruck της Αυστρίας ή το εθνικό πάρκο της Τενερίφης, στην Ισπανία.
Αυτή και μόνο είναι μία διάκριση που μπορεί να δώσει σε κάποιον που δεν έχει επισκεφθεί την πρωτεύουσα των Επτανήσων ένα μικρό στοιχείο για το πόσο όμορφο και ξεχωριστό είναι αυτό το νησί.
Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την ομορφιά, βέβαια, κατέχει αδιαμφισβήτητα η Παλιά Πόλη. Αυτό το σκηνικό, αποτελούμενο από πλακόστρωτα στενά, κτίρια σπάνιας ομορφιάς και αρχιτεκτονικής αξίας, το παλιό και το νέο φρούριο, την Πλατεία Σπιανάδα με το Λιστόν, την μεγαλύτερη στην Ελλάδα, τα καντούνια και τη συνοικία Καμπιέλο, στο Μον Ρεπό και το Αχίλλειο, όλα στοιχεία που μας ταξιδεύουν σε μία άλλη εποχή και μας εντυπωσιάζουν με την ομορφιά τους.
Κάθε γωνιά αυτού του νησιού έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον, ενώ ο χρόνος εκεί δεν είναι ποτέ αρκετός. Όσα μπορεί να κάνει κανείς πολλά και όσα μπορεί να απολαύσει, ακόμη περισσότερα. Η Κέρκυρα έχει την δική της πολιτισμική παράδοση, που παίρνει σάρκα και οστά μέσα από τη μακρά λίστα από μουσεία και εκκλησίες, ενώ το νησί είναι διάσημο και για τις φιλαρμονικές ορχήστρες της.
Η Κέρκυρα είναι το πιο πλούσιο σε εικόνες νησί.
Εκτός από την πανέμορφη Παλιά Πόλη, τα γραφικά χωριά της ενδοχώρας, αλλά και οι λιμνοθάλασσες, που αποτελούν σημαντικά οικοσυστήματα, συμπληρώνουν αρμονικά το τοπίο αυτού του τόσο ιδιαίτερου νησιού.
Ο ιταλικός αέρας του νησιού, οι τοπικές γαστρονομικές νοστιμιές, όπως το σοφρίτο, η παστιτσάδα και το μπουρδέτο, αλλά και τα ιδιαίτερα πολιτισμικά στοιχεία, που κορυφώνονται το Πάσχα, περίοδος για την οποία το νησί φημίζεται για τις παραδόσεις του, είναι όλα στοιχεία που θα σας κερδίσουν στην πρωτεύουσα των Επτανήσων.
Ρόδος
Και από την αριστοκρατική Κέρκυρα, πηγαίνουμε σχεδόν στο άλλο άκρο της Ελλάδας, σε ένα επίσης ιδιαίτερο νησί, με την δική του, μοναδική ομορφιά, την πρωτεύουσα των Δωδεκανήσων, την Ρόδο.
Δεν είναι τυχαία μία από τις ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού.
Το νησί των Ιπποτών, όπως συνηθίζουμε να το αποκαλούμε αλλιώς, χαρακτηρίζεται από την μεσαιωνική Παλιά Πόλη του, που συγκαταλέγεται στα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Η Παλιά Πόλη της Ρόδου είναι μία από τις πιο καλοδιατηρημένες μεσαιωνικές πόλεις, κάτι που μπορεί κανείς να διαπιστώσει εύκολα με μία μόνο επίσκεψη στα γραφικά στενά της, που υπόσχονται να τον ταξιδέψουν σε μία άλλη, μυθική εποχή, των παραμυθιών, των κάστρων και των ιπποτών.
Όταν κανείς αντικρίζει για πρώτη φορά τα όρια της Παλιάς Πόλης, βλέπει τα απομεινάρια ενός μεγάλου και επιβλητικού κάστρου. Τότε, ίσως νομίσει ότι αυτό είναι ό,τι έχει απομείνει να δει. Λίγα βήματα στο εσωτερικό αυτών των ιστορικών ορίων αρκούν για να καταλάβει ότι έχει εισέλθει σε έναν ξεχωριστό κόσμο, μακριά από οτιδήποτε σύγχρονο.
Ο χρόνος σταματά εντός των τειχών του κάστρου που ορίζουν την Παλιά Πόλη της Ρόδου και τίποτα έξω από αυτά τα σύνορα δεν έχει πια σημασία.
Μέσα στο κάστρο κρύβεται ένας ολόκληρος ξεχωριστός κόσμος, με ποικίλα μυστικά, που θα σας μαγέψει. Με 6.000 ανθρώπους να ζουν εντός αυτών των τειχών, η Παλιά Πόλη της Ρόδου είναι σήμερα η πιο ζωντανή μεσαιωνική πόλη της Ευρώπης, χαρακτηριστικό που ενισχύεται από την έντονη εμπορική ζωή που έχει αναπτυχθεί εκεί, με τα αμέτρητα καταστήματα, αλλά και τα καφέ και τα μπαρ.
Η Παλιά Πόλη της Ρόδου είναι από μόνη της ένα μνημείο, που έχει καταφέρει να διατηρήσει απαράλλαχτη την αυθεντική του ατμόσφαιρα, ενώ μοιάζει σαν να έχει ταξιδέψει ανέγγιχτη στον χρόνο.
Το επιβλητικό Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου θα σας συνεπάρει, ενώ εδώ θα έχετε την ευκαιρία να ζήσετε και θρύλους. Ένας τέτοιος είναι ο θρύλος του δράκου, που λέγεται πως ζούσε στον λόφο Μόντε Σμιθ και αποθάρρυνε τους κατοίκους να επισκεφθούν για προσκύνημα το εκκλησάκι του Αγίου Στεφάνου.
Αν τύχει και βρεθείτε εκεί όταν ο καιρός δεν είναι καλός, μπορείτε να αναζητήσετε καταφύγιο στο ισόγειο του παλατιού, όπου θα σας κρατήσει καλή παρέα μία μόνιμη συλλογή του παλατιού, αποτελούμενη από κεραμικά, γλυπτά, εικόνες και άλλα ευρήματα της περιοχής.
Η μεσαιωνική πόλη δεν μπορεί παρά να μονοπωλήσει τις βόλτες σας, καθώς θα σας τραβήξει την προσοχή, τόσο με τα αξιοθέατα, όσο και με τα ατμοσφαιρικά εστιατόρια και μπαρ.
Έξω από τα τείχη αυτού του ξεχωριστού κόσμου της Παλιάς Πόλης, εκείνο που ξεχωρίζει στα όρια της νέας πόλης είναι η παραλιακή περαντζάδα, με το καζίνο στο ιστορικό «Ξενοδοχείο των Ρόδων», αλλά και τα κτίρια της Ιταλοκρατίας (Εθνικό Θέατρο, Διοικητήριο, Ταχυδρομείο κ.λπ.), ενώ το κάδρο συμπληρώνει η πολυφωτογραφημένη παραλία.
Το ξεχωριστό τοπίο του νησιού συμπληρώνουν δεκάδες εντυπωσιακές παραλίες, σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι, αλλά και μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ενδοχώρα, με πολλά σημεία τα οποία αξίζει κανείς να ανακαλύψει.
To νησί των Ιπποτών αποτελεί ουσιαστικά ένα μείγμα μνημείων διαφορετικών ιστορικών περιόδων, από την αρχαιότητα έως την Ιταλοκρατία και αυτό ακριβώς είναι το στοιχείο που του χαρίζει την ιδιαίτερη μαγεία από την οποία χαρακτηρίζεται.
Μετέωρα
Αν ισχυριζόμασταν ότι δεν υπάρχει άλλο μέρος στον πλανήτη σαν τα Μετέωρα, μάλλον οι περισσότεροι θα συμφωνούσαμε σε αυτό.
Αυτό το μέρος δεν μοιάζει με κανένα άλλο και η μαγεία του θα σας συνεπάρει, ανεξάρτητα εάν προτιμάτε το βουνό ή τη θάλασσα.
Σύμφωνα με τους γεωλόγους, οι σχηματισμοί των «τεκτονικών κέρατων» σε απόσταση περίπου 25 χλμ. από την πόλη των Τρικάλων, μεταξύ των βουνών Κόζιακα και Αντιχασίων, προέκυψαν πριν από περίπου 30 εκατομμύρια χρόνια, όταν η θάλασσα που κάλυπτε την περιοχή άρχισε να υποχωρεί, με αποτέλεσμα να παρασυρθούν πετρώματα, τα οποία στοιβάχθηκαν στον βυθό, δημιουργώντας, τελικά, σταθερές δομές.
Οι σχεδόν απόκοσμοι, πανύψηλοι πέτρινοι βράχοι των Μετεώρων που αγκαλιάζουν την Καλαμπάκα, δημιουργούν ένα μοναδικό τοπίο στον κόσμο και, γι’ αυτό, αναδείχθηκαν ως Διατηρητέο και Προστατευόμενο Μνημείο της Ανθρωπότητας από την UNESCO.
Μαζί με τα μοναστήρια, δε, που στέκουν περήφανα στην κορυφή των βράχων, τα Μετέωρα αποτελούν την μεγαλύτερη μοναστική πολιτεία της χώρας μετά το Άγιο Όρος.
Αν αποφασίσετε να επισκεφθείτε το σημείο όταν το τοπίο είναι ομιχλώδες, οι εικόνες που θα αντικρίσετε είναι αρκετές για να καταλάβετε τι ήταν εκείνο που οδήγησε τους μοναχούς να αναζητήσουν εδώ πριν από 1.000 χρόνια την απομόνωση.
Επί βυζαντινής εποχής, τα Μετέωρα βρίσκονταν στο απόγειο της θρησκευτικής τους παρουσίας, με τριάντα μοναστήρια, ενώ δέος προκαλούν και οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες που έρχονται από προηγούμενα χρόνια και απεικονίζουν τους μοναχούς να ανεβάζουν τους πιστούς, χρησιμοποιώντας απλά ένα δίχτυ, με το οποίο τους τραβούσαν προς τα πάνω.
Σήμερα, από τα τριάντα μοναστήρια που υπήρχαν λειτουργούν μόλις έξι (Αγίου Νικολάου Αναπαυσά, Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Μεγάλο Μετέωρο, Βαρλαάμ, Ρουσσάνου, Αγίας Τριάδας και Αγίου Στεφάνου), ενώ τα δίχτυα που άλλοτε χρησιμοποιούνταν ως χειροκίνητοι ανελκυστήρες έχουν πλέον δώσει την θέση τους σε ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Ωστόσο, οι πέτρινοι γίγαντες έχουν κατορθώσει να μην χάσουν απολύτως τίποτα από την ομορφιά, την γραφικότητα και την επιβλητικότητά τους.
Αν έχετε χρόνο μόνο για μία μόνο επίσκεψη, σας προτείνουμε να επιλέξετε την Μονή του Μεγάλου Μετεώρου, που είναι η μεγαλύτερη, αλλά και μία από τις παλαιότερες. Εκτός από την επίσκεψη στους χώρους της Μονής, στο εσωτερικό της θα βρείτε να λειτουργεί και ένα μουσείο αντικειμένων από την καθημερινή ζωή των μοναχών.
Πάτμος
Ίσως ένα από τα ομορφότερα ελληνικά νησιά, αν και όχι τόσο πολυδιαφημισμένο όσο άλλα, είναι η Πάτμος, που έχει κατορθώσει να διατηρήσει αναλλοίωτη την ομορφιά της.
Αυτό ακριβώς διαπίστωσε και η UNESCO, που αποφάσισε να εντάξει την Χώρα του νησιού στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
H Χώρα, ωστόσο, δεν είναι το μοναδικό μνημείο του νησιού που έχει ενταχθεί στον σημαντικό αυτό για τον πολιτισμό κατάλογο της UNESCO, αφού εκεί υπάρχουν επίσης η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που ιδρύθηκε το 1088, αλλά και το Σπήλαιο της Αποκαλύψεως, στο οποίο λέγεται ότι ο Άγιος Ιωάννης έγραψε το ομώνυμο έργο του.
Ο έντονος θρησκευτικός χαρακτήρας, για τον οποίο φημίζεται το νησί, είναι διάχυτος στον ιδιαίτερο αυτό τόπο, όποια εποχή του χρόνου και αν τον επισκεφθεί κανείς. Ανηφορίζοντας την Σκάλα της Χώρας ή κάνοντας μία στάση στο Σπήλαιο, απ’ όπου μπορείτε να θαυμάσετε και το μοναστήρι, που δεσπόζει στην κορυφή, είναι σίγουρο πως θα νιώσετε την ατμόσφαιρα κατάνυξης, ακόμη και αν δεν είστε θρησκευόμενοι.
Η βόλτα ξεκινά ακριβώς εκεί, όπου θα φτάσετε με το πλοίο: στο λιμάνι της Σκάλας. Γρήγορα, όμως, θα θελήσετε να πάρετε το δρόμο για την παραδοσιακή, κατάλευκη Χώρα, στην κορυφή της οποίας δεσπόζει το επιβλητικό κάστρο, που κλέβει τις εντυπώσεις!
Δεν είναι τυχαίο που η Χώρα της Πάτμου εντάχθηκε στον κατάλογο της UNESCO, καθώς τα δαιδαλώδη στενά που αναπτύσσονται γύρω από το κάστρο και καταλήγουν σε μικρές, χαριτωμένες πλατείες, τα ξέφωτα και τα γραφικά στενάκια με τις καμάρες και τις στοές, τα καλοδιατηρημένα αρχοντικά, τα παρεκκλήσια, αλλά και η μαγική θέα από την άκρη του βράχου, όλα συνθέτουν μία εικόνα πραγματικά μοναδική.
Η περιπλάνηση στην Χώρα της Πάτμου δεν έχει αρχή, μέση και τέλος, αλλά αποτελεί ένα όμορφο ταξίδι, στο οποίο κάποιος μπορεί να αφεθεί να χαθεί, για όσο μπορεί και θέλει.
Περνώντας την πύλη του κάστρου, η ατμόσφαιρα αποκτά άλλη βαρύτητα και η μεταφυσική διάσταση του χώρου γίνεται αμέσως αισθητή.
Η επίσκεψη των δύο άλλων βασικών αξιοθέατων, του μοναστηριού του Ιωάννη του Θεολόγου και του Σπηλαίου της Αποκαλύψεως είναι must, ακόμη και για όσους δεν πιστεύουν.
Το ιερό νησί των Δωδεκανήσων έχει εδώ και χρόνια εξελιχθεί σε έναν κοσμοπολίτικο, σοφιστικέ προορισμό, διατηρώντας παράλληλα τη μυστικιστική ατμόσφαιρά του. Οι επισκέπτες που το επιλέγουν παραμένουν σε μεγάλο βαθμό εκλεκτικοί, χαμηλών τόνων, με τάσεις εσωτερικής αναζήτησης, αλλά όχι απομόνωσης.
Αν πρέπει να διαλέξετε μία εποχή για να πάτε στην Πάτμο, παρ’ ότι είναι νησί και, άρα, θα σκεφτόταν κανείς αμέσως την καλοκαιρινή περίοδο, εμείς θα σας συστήναμε να την επισκεφθείτε το Πάσχα. Αυτή η ιδιαίτερη περίοδος για την Χριστιανοσύνη είναι πραγματικά μία εμπειρία ζωής σε αυτό το νησί. Και πώς δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να είναι, αφού η Πάτμος αποτελεί έναν από τους ελληνικούς προορισμούς που η θρησκευτικότητα και η Ορθοδοξία πραγματικά απογειώνονται.
Τα ιδιαίτερα πολιτισμικά έθιμα που τηρούνται στο νησί κατά τις άγιες ημέρες του Πάσχα κάνουν θα κάνουν αυτή την επίσκεψη μοναδική, δημιουργώντας υπέροχες αναμνήσεις. Από τις δημιουργίες από βάγια που μοιάζουν με κεντήματα και μοιράζονται στους πιστούς στις εκκλησίες την Κυριακή των Βαΐων, την Τελετή του Νιπτήρος, δηλαδή την αναπαράσταση της κορύφωσης του Μυστικού Δείπνου, το πρωί της Μ. Πέμπτης στην Πλατεία Δημαρχείου, μέχρι την περιφορά του Επιταφίου και την γιορτή της Ανάστασης, αλλά και τα πλούσια τραπέζια που στήνονται σε ολόκληρο το νησί το μεσημέρι της Κυριακής, υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής και χορού, όλα είναι στοιχεία μίας επίσκεψης που θα σας μείνει αξέχαστη.
Αρχαία Ολυμπία
Ποιος θα μπορούσε να αμφισβητήσει την ιστορική και αρχαιολογική σημασία της αρχαίας Ολυμπίας, ενός από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους στον κόσμο και γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων;
Κανείς φυσικά και, παρά τις κατά καιρούς περιπέτειές της, η αρχαία Ολυμπία έλκει σαν μαγνήτης τους επισκέπτες και οριοθετεί το τουριστικό ενδιαφέρον της περιοχής.
Η Ολυμπία, υπήρξε το πιο δοξασμένο ιερό της αρχαίας Ελλάδας, αφιερωμένο στον Δία.
Ήταν ο τόπος διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, οι οποίοι τελούνταν στο πλαίσιο των Ολυμπίων, της πιο σημαντικής εορτής των Ελλήνων κατά το μεγαλύτερο διάστημα της αρχαιότητας.
Η Ολυμπία ονομαζόταν Άλτις, δηλαδή Ιερό Άλσος.
Ήταν κτισμένη στη βόρεια όχθη του ποταμού Αλφειού. Οι απαρχές της Ολυμπίας είναι ελάχιστα γνωστές. Υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας από τη Νεολιθική περίοδο.
Οι παλαιότερες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή, ανάγονται στην 4η χιλιετία π.Χ. εξ’ αιτίας μεγάλου αριθμού οστράκων που βρέθηκαν στο βόρειο πρανές του Σταδίου. Επιπλέον, στους νότιους πρόποδες του Κρονίου λόφου, έχουν εντοπιστεί ευρήματα που δείχνουν ότι εκεί αναπτύχθηκαν τα πρώτα ιερά και οι προϊστορικές λατρείες.
Τον 10ο με 9ο αιώνα π.Χ., διαμορφώνεται ο ιερός χώρος της Άλτεως, με την καθιέρωση της λατρείας του Δία. Την περίοδο αυτή, η Ολυμπία γίνεται ένας ιερός τόπος, που προσέλκυε πολλούς προσκυνητές. Τον 8ο αιώνα, η φήμη της Ολυμπίας μεγάλωσε τόσο, ώσπου έφτασε μέχρι την Ανατολή και Μεσοποταμία και μέχρι την Δύση και κάτω Ιταλία.
Κατά τον 5ο αιώνα, η αίγλη της Ολυμπίας έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε εκεί να συγκεντρώνονται πολιτικοί, φιλόσοφοι και καλλιτέχνες, διότι εκεί έβρισκαν μεγάλο κοινό για την διάδοση των ιδεών τους.
Σημαντικότατη τομή στην ιστορία της Ολυμπίας αποτέλεσε το έτος 776 π.Χ. όπου τότε κατά την παράδοση, ο Σπαρτιάτης Λυκούργος, πρέπει να πραγματοποίησε συμφωνία με τον βασιλιά της Ήλιδος, Ίφιτο, για την τέλεση λατρευτικών εορτών στην Ολυμπία. Μέρος της συμφωνίας ήταν ότι κατά τις εορτές θα επικρατούσε εκεχειρία σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Αρχικά, υπήρξε οικισμός αγροτικός και σταδιακά εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο θρησκευτικό κέντρο του αρχαίου κόσμου.
Εκεί βρισκόταν, για περίπου χίλια χρόνια, το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, έργο του Φειδία, το οποίο ήταν γνωστό στην αρχαιότητα ως ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.
Η αφετηρία των Ολυμπιακών Αγώνων τοποθετείται στο 776 π.Χ. και τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια. Σταδιακά ανεγέρθηκαν τα διάφορα οικοδομήματα, θρησκευτικού και κοσμικού χαρακτήρα, μέχρι να πάρει, τον 2ο αι. μ.Χ τη μορφή που έχει σήμερα.
Το παλαιότερο κτίσμα είναι ο ναός της Ήρας και το νεώτερο το Νυμφαίο.
Ο χώρος υπέστη αργότερα πολλές καταστροφές από φυσικά αίτια και κατά τον 9ο αιώνα ο χώρος εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε. Με την πάροδο του χρόνου, καλύφθηκε πολλά μέτρα κάτω από την γη με την βοήθεια του χειμάρρου Κλαδέου και την διάβρωση του εδάφους του Κρόνιου λόφου.
Η επίσκεψη στην αρχαία Ολυμπία αποτελεί ένα πραγματικό ταξίδι στον χρόνο, το οποίο σήμερα ξεκινά από το καινούργιο Μουσείο των Ολυμπιακών Αγώνων, που έχει δημιουργηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε προσφέρει στον επισκέπτη μία σφαιρική παρουσίαση του πώς διεξάγονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην αρχαιότητα, αλλά και την ουσία αυτών, ένα νοητό ταξίδι που επιτυγχάνεται μέσα από σύγχρονα μέσα.
Ξεκινώντας κανείς την εξερεύνησή του από το Μουσείο, μπορεί στη συνέχεια, έχοντας «φρεσκάρει» τις ιστορικές του γνώσεις, να απολαύσει τον αρχαιολογικό χώρο αυτόν καθεαυτόν, ο οποίος ενώνεται με το μουσείο με έναν όμορφο πεζόδρομο.
Φυσική κατάληξη αυτή της διαδρομής δεν είναι τίποτε άλλο από το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Μυστράς
Ο Μυστράς, ή αλλιώς ο Μυζηθράς στο Χρονικόν του Μορέως, αποτελεί τον σημαντικότερο τουριστικό πόλο έλξης που έχει να επιδείξει η Σπάρτη, ενώ είναι, χωρίς αμφιβολία, ένα από τα σημαντικότερα ζωντανά και διατηρητέα απομεινάρια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, που υπάρχουν μέχρι και σήμερα στη χώρα μας.
Ο Μυστράς ήταν μία οχυρωμένη ελληνική πόλη, που αποτέλεσε, κάποτε, πρωτεύουσα του βυζαντινού Δεσποτάτου του Μυστρά, τον 14ο και 15ο αιώνα, βιώνοντας μία περίοδο ευημερίας και πολιτιστικής άνθησης.
Η ιστορία της «νεκρής πολιτείας» του Μυστρά αρχίζει από τα μέσα του 13ου αιώνα.
Οι πρώτοι που αναγνώρισαν την σημασία της στρατηγικής θέσης του Μυστρά ήταν οι Φράγκοι. Αφού ολοκλήρωσαν την κατάκτηση της ευρύτερης περιοχής, ο ηγεμόνας των Φράγκων, Γουλιέλμος Β΄ Βιλεαρδουίνος έχτισε το 1249 ένα κάστρο στην ανατολική πλευρά του Ταϋγέτου, στην κορυφή ενός υψώματος με απότομη και κωνοειδή μορφή, που λεγόταν Μυστράς ή Μυζηθράς, σε μία προσπάθεια να εδραιώσει την εξουσία του στην ανατολική Πελοπόννησο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το όνομα Μυστράς ή Μυζηθράς δεν αποτελεί έμπνευση των Φράγκων, αλλά, αντιθέτως, προϋπήρχε της ίδρυσης του κάστρου και ήταν η ονομασία με την οποία αποκαλούσε το βουνό ο τοπικός πληθυσμός πριν από το 1249. Μάλιστα, σύμφωνα με το Χρονικόν του Μορέως, ο Γουλιέλμος ονόμασε το κάστρο Μυζηθράν, “διατί το κράζαν ούτως” («Βουνίν εύρε παράξενο, απόκομμα εις όρος. Κάστρον εποίκεν αφηρόν, Μυ(ζη)θράν ονομασέν το»).
Όπως μπορεί να φανταστεί κανείς, η ονομασία σχετίζεται με τη μυζήθρα και, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, συνδέεται με το σχήμα του βουνού. Κατ’ άλλους, προέρχεται από το Μυζηθράς, το οποίο αποδίδεται στον κύριο της περιοχής (ως όνομα ή ως επάγγελμα).
Η κυριαρχία των Φράγκων, ωστόσο, διήρκεσε λίγο, αφού, 13 χρόνια αργότερα, ο Γουλιέλμος αναγκάστηκε να το παραδώσει στους Βυζαντινούς.
Από τα μέσα του 14ου αιώνα, ο Μυστράς υπήρξε πρωτεύουσα του Δεσποτάτου του Μορέως και βάση των Βυζαντινών στην Πελοπόννησο. Τα χρόνια που ακολούθησαν, το δεσποτάτο επεκτάθηκε σε όλη την Πελοπόννησο, αναβαθμίζοντας την πολιτική, διοικητική και πνευματική σημασία του Μυστρά. Μάλιστα, εδώ στέφθηκε το 1448 o τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος.
Μετά από το 1262, ο Μυστράς έγινε έδρα βυζαντινού στρατηγού, του «σεβαστοκράτορος», ο οποίος άλλαζε κάθε χρόνο και διοικούσε όλη την Πελοπόννησο. Από τότε, άρχισε η κυρίως ιστορική περίοδος του Μυστρά, που διήρκεσε δύο αιώνες. Οι κάτοικοι της πεδιάδας άρχισαν να χτίζουν τα σπίτια τους γύρω από το κάστρο, για να προστατευτούν από τις επιδρομές. Ο πληθυσμός αυξήθηκε ταχύτατα, δημιουργώντας μία νέα πόλη, που ονομάστηκε Χώρα και στη συνέχεια περιτειχίστηκε.
Οι κάτοικοι που αναζητούσαν μόνιμη διαμονή εκεί συνέχιζαν να αυξάνονται, με αποτέλεσμα να κατοικηθεί και η περιοχή γύρω από το δεύτερο τείχος. Σταδιακά διαμορφώθηκε και η Κάτω Χώρα, η οποία επίσης περιτειχίστηκε. Την περίοδο αυτή, ο Μυστράς γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη. Μεταφέρθηκε εκεί η έδρα της μητρόπολης Λακεδαιμονίας, χτίστηκε η μητρόπολη, η μονή των Αγίων Θεοδώρων, το Αφεντικό (Οδηγήτρια), ενώ υπήρξε και ιδιαίτερη πνευματική άνθηση.
Το 1460, ο Μυστράς παραδόθηκε στους Τούρκους.
Η περιοχή παρέμεινε κατοικημένη καθ’ όλη τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου, όταν εσφαλμένα θεωρήθηκε από τους δυτικούς ταξιδιώτες ότι ήταν η αρχαία Σπάρτη. Τη δεκαετία του 1830, ο Μυστράς εγκαταλείφθηκε και χτίστηκε η νέα πόλη της Σπάρτης, περίπου 8 χιλιόμετρα ανατολικά, η οποία και απορρόφησε τον πληθυσμό της ιστορικής καστροπολιτείας, που τελικά ερήμωσε.
O Μυστράς αποτελεί ένα μοναδικό αμάλγαμα βυζαντινών, οθωμανικών και φράγκικων μνημείων, που, με τον δικό τους, ιδιαίτερο τρόπο και την επιβλητική παρουσία, διηγούνται την ιστορία του μέρους.
Την πρώτη εντύπωση για τον Μυστρά την αποκτά κανείς ήδη τη στιγμή που πλησιάζει εκεί με το αυτοκίνητό του. Οι οχυρώσεις έχουν διατηρηθεί στο μεγαλύτερο μέρος τους, ενώ οι τρούλοι των εκκλησιών και τα χαλάσματα των σπιτιών αναμειγνύονται υπέροχα με τα κυπαρίσσια που έχουν αναπτυχθεί τριγύρω.
Η βυζαντινή ατμόσφαιρα είναι διάχυτη στο μέρος αυτό. Τα καλντερίμια της εποχής έχουν διατηρηθεί σχεδόν αναλλοίωτα, αποκαλύπτοντας στον επισκέπτη τον αληθινό χαρακτήρα του Μυστρά.
Μία ιδανική λύση είναι να αφήσετε το αυτοκίνητο στη δεύτερη είσοδο. Από εκεί, θα βρεθείτε στην Πάνω Χώρα, όπου βρίσκονται και τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής. Ο Μυστράς παραδοσιακά χωρίζεται σε τρία βασικά πολεοδομικά επίπεδα: το οχυρωμένο κάστρο, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή, την Πάνω και την Κάτω Χώρα.
Μονή Δαφνίου
Αν θέλετε να δείτε ένα μνημείο, η παγκόσμια πολιτιστική αξία του οποίου έχει αναδειχθεί από την UNESCO και είστε κάτοικος Αθηνών, αλλά δεν έχετε δυνατότητα για πολλά ταξίδια, σας έχουμε λύση. Για να δείτε ένα τέτοιο μνημείο, που ανήκει στον κατάλογο της UNESCO δεν χρειάζεται να φύγετε καν από την πόλη.
Σε απόσταση μόλις 11 χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας υπάρχει ένα λιγότερο γνωστό μνημείο, το οποίο όμως ο διεθνής Οργανισμός εντόπισε και αποφάσισε να το προστατεύσει, εντάσσοντάς το στον κατάλογό του. Ο λόγος για την Μονή Δαφνίου, που βρίσκεται στο Χαϊδάρι, προβάλλοντας μέσα από έναν εντυπωσιακό περίβολο με πυκνά δέντρα.
Το καθολικό τμήμα της Μονής Δαφνίου χτίστηκε γύρω στον 11ο αιώνα, πάνω σε έναν παλαιότερο ναό, του Δαφναίου Απόλλωνα, ο οποίος είχε καταστραφεί από τους Γότθους το 395.
Στα συντρίμμια του αρχαίου Ιερού του Δαφναίου Απόλλωνα, πάνω στο οποίο θεωρείται ότι έχει κτιστεί, οφείλει, κατά πολλούς και το όνομά της. Άλλη εκδοχή θέλει την Μονή να ονομάστηκε έτσι από το το πλήθος των δαφνών που υπήρχαν στην περιοχή και ίσως αυτός ήταν και ο λόγος ίδρυσης του αρχαίου Ιερού.
Ένα άλλο σενάριο την συσχετίζει με την Παναγία της Δάφνης στην Κωνσταντινούπολη. Μία παράδοση, την οποία διηγήθηκε η ηλικιωμένη μοναχή Μάρθα γύρω στο 1870 στον Γεώργιο Λαμπάκη, αναφέρει ότι η ονομασία, καθώς και η ίδρυση του Δαφνίου σχετίζονται με τη βασιλοπούλα Δάφνη. Θρύλος της εποχής αναφέρει ότι η Δάφνη ναυάγησε στη θάλασσα του Σκαραμαγκά, αλλά διασώθηκε μαζί με δώδεκα βαρέλια γεμάτα φλουριά. Για να ευχαριστήσει την Παναγία, έχτισε προς τιμήν της το μοναστήρι και όσα φλουριά περίσσεψαν τα έθαψε σε επτά πιθάρια στον περίβολο της μονής.
Η Μονή Δαφνίου ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του οκταγωνικού σταυροειδούς ναού, αποτελώντας ένα από τα τρία μοναστήρια της ίδιας τυπολογικής σειράς, μαζί με τη Μονή Οσίου Λουκά στην Φωκίδα και τη Νέα Μονή Χίου.
Στον τύπο αυτό, ο κεντρικός χώρος του κυρίως ναού διευρύνεται με την αντικατάσταση των τεσσάρων κιόνων, που στηρίζουν τον τρούλο από οκτώ κίονες, τοποθετημένους πλησιέστερα στους τοίχους. Η διάταξη των κιόνων που διαμορφώνει περίστωο γύρω από τον κεντρικό χώρο και διατηρεί τις σταυροειδώς διατεταγμένες καμάρες στην οροφή με την παρεμβολή ημιχωνίων ανάμεσά τους, χαρακτηρίζει ειδικότερα τον λεγόμενο σύνθετο οκταγωνικό (ή “ηπειρωτικό”) τύπο της μεσοβυζαντινής ναοδομίας.
Η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της και η ιδιαίτερη ψηφιδωτή διακόσμηση του ναού της μονής, την καθιστούν ένα από τα πλέον εξαιρετικά μνημεία της βυζαντινής τέχνης.
Στο εσωτερικό της, η Μονή Δαφνίου κρύβει ψηφιδωτά, τα καλύτερα διατηρημένα της πρώτης περιόδου, με πλέον χαρακτηριστική εικόνα τον Παντοκράτορα Χριστό στο εσωτερικό του τρούλου, κύριο χαρακτηριστικό της Μακεδονικής εποχής.
Μετά τη λεηλασία της μονής από τους Σταυροφόρους το 1205, ο Otto de la Roche, Δούκας των Αθηνών, την παραχώρησε στους Κιστερκιανούς μοναχούς. Οι Γάλλοι μοναχοί ανοικοδόμησαν τον εξωνάρθηκα, πρόσθεσαν έναν περίβολο γύρω από το μοναστήρι, καθώς και άλλες αλλαγές, μέχρι και την εκδίωξή τους από τους Τούρκους, όταν η μονή παραδόθηκε το 1458 και πάλι στους ορθόδοξους μοναχούς.
Με το πέρασμα των αιώνων, η μονή ερημώθηκε. Οι εργασίες αποκατάστασής της ξεκίνησαν μόλις το 1888. Στο σεισμό του 1999, η Μονή Δαφνίου υπέστη σοβαρές ζημιές. Κάποιοι κίονες ιωνικού ρυθμού του αρχαίου ναού χρησιμοποιήθηκαν και πάλι. Σήμερα, έχει διασωθεί μόνο ένας, καθώς οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο από τον Λόρδο Έλγιν.
Η Μονή Δαφνίου εντάχθηκε το 1990 στον κατάλογο Μνημείων της UNESCO.
Αξίζει να ξεκλέψετε λίγο χρόνο από τις καθημερινές υποχρεώσεις σας για να επισκεφθείτε αυτά τα μοναδικά, διεθνώς αναγνωρισμένα για την πολιτιστική τους αξία μέρη. Η βόλτα εκεί θα σας αποζημιώσει και με το παραπάνω!
Διαβάστε επίσης:
Βόλτα στην μεθυστική Κολμάρ, που αναδείχθηκε κορυφαίος ευρωπαϊκός προορισμός
40 +1 ταινίες που θα σας κάνουν να λατρέψετε την Ιταλία
Είσαι κάτοικος του κόσμου; 8 πανέμορφες πόλεις σου προσφέρουν σπίτι μόλις με 1 ευρώ