Δεν το ήξερε τότε, όμως χωρίς εκείνη, η σύγχρονη ιατρική ίσως να μην ήταν όπως τη γνωρίζουμε. Ελάχιστοι, μάλιστα, μπορούν να πουν πως έχουν σώσει περισσότερες ζωές από την ίδια.
Πίσω στο 1951, η Χενριέττα Λακς έμαθε πως πάσχει από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ήταν μόλις 31 ετών και, λίγο καιρό πριν, είχε αποκτήσει το πέμπτο της παιδί. Εκείνη την εποχή, ήταν πολύ δύσκολο να βρει θεραπεία. Τα νοσοκομεία κούραραν σχεδόν αποκλειστικά λευκούς και το γνώριζε. Η ίδια, ήταν μαύρη. Δεν παραιτήθηκε, όμως, και πήγε στο Johns Hopkins της Βαλτιμόρης, που ήταν κοντά στο σπίτι της.
Δεν κατάφερε να νικήσει τον καρκίνο. Κι όμως, τα κύτταρά της παραμένουν αθάνατα.
Ο γιατρός που την ανέλαβε, έστειλε δείγμα ιστού από τον όγκο της στον Τζορτζ Γκέι, έναν ερευνητή που, επί δεκαετίες, πάλευε να καλλιεργήσει ανθρώπινα κύτταρα στο εργαστήριό του. Φυσικά, δεν είχε ζητήσει τη συγκατάθεση ούτε της ίδιας, ούτε της οικογένειάς της.
Ο Γκέι, σε αντίθεση με κάθε άλλη προσπάθειά του, κατάφερε το ακατόρθωτο. Τα καρκινικά εκείνα κύτταρα, διαιρούνταν και πολλαπλασιάζονταν επ’ άπειρον. Έγιναν, έτσι, τα πρώτα που καλλιεργήθηκαν εκτός του ανθρώπινου σώματος, σε δοκιμαστικό σωλήνα.
Η Χενριέττα, άθελά της, έκανε, «θείο δώρο» στους επιστήμονες της εποχής – κι όχι μόνο.
Το όνομά της, όμως, δεν έμεινε γνωστό. Αντικαταστάθηκε στη βιβλιογραφία από το πιο απρόσωπο HeLa, όπως ονομάστηκε και η ιδιαίτερη κυτταρική σειρά που χρησιμοποιείται σε εργαστήρια ολόκληρου του κόσμου. Χάρη σ’ αυτά, αναπτύχθηκαν μεταξύ άλλων το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας και η εξωσωματική γονιμοποίηση. Προσέφεραν νέα στοιχεία για το AIDS και τον καρκίνο, ενώ χρησιμοποιήθηκαν σε έρευνες που βραβεύθηκαν με Νόμπελ.
Η HeLa έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ιατρικής και η Χενριέττα δικαιώθηκε μόλις φέτος. Οι απόγονοί της δεν είχαν κανένα κέρδος, ενώ ποτέ δεν ρώτησε κανείς την άποψή τους για τη χρήση των γενετικών της δεδομένων. Προς τιμήν της, το Ιατρικού Ινστιτούτου Χάουαρντ Χιουζ δημιούργησε το Ίδρυμα Λακς.
Εκατομμύρια ζωές έχουν σωθεί χάρη στη γυναίκα εκείνη που έχασε τη δική της, το 1951. H Χενριέττα Λακς, έμεινε στην ιστορία – έστω κι άθελά της.
Διαβάστε επίσης:
Φάννυ Ίτον: H άγνωστη μούσα των Προραφαηλιτών ζωγράφων που έσπασε τα στερεότυπα
Mileva Maric: Η άγνωστη ζωή της πρώτης συζύγου του Einstein και η συμβολή της στο έργο του
Λότε Ράινιγκερ: H σκηνοθέτιδα πίσω από την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση