Η Έλενα Παναρίτη είναι θεσμική οικονομολόγος, ειδική σε θέματα διαρθρωτικών αλλαγών, και παράλληλα κοινωνική επιχειρηματίας και συγγραφέας, διακεκριμένη και αναγνωρισμένη στο εξωτερικό. Το 2009-2012 διετέλεσε βουλευτής επικρατείας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και το 2015 ήταν η επικεφαλής των πρώτων τεχνικών διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με την Τρόικα, που ολοκληρώθηκαν στις 20/2/2015 με αποτέλεσμα που δεν έγινε τότε δεκτό από την κυβέρνηση. Στις απόψεις που έχουν ήδη αναφερθεί για τότε, προσθέτει και τη δική της.
“Υπέστην μεγάλο bullying από ένα κεντρικό κομμάτι της τότε κυβέρνησης, επειδή ήμουν αυτή που είμαι, ανεξάρτητη, δεν ήμουν κομματικό μέλος, ήθελα απλά να βγούμε από τα μνημόνια” δηλώνει σήμερα. Για τον Αλέξη Τσίπρα σημειώνει, “την πραγματική του δύναμη την ήξεραν καλά οι ξένοι, όμως δεν την ήξερε ο ίδιος και δεν μπόρεσε να τη διαχειριστεί. Η αλαζονική συμπεριφορά του περιβάλλοντός του και η άγνοιά της λειτουργίας των εσωτερικών διαδικασιών του κρατικού μηχανισμού, τον επηρέασαν. Η κατάληξη ήταν, να μην γίνει δεκτό το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης στις 20 Φεβρουαρίου και μέσα σε ένα σαββατοκύριακο ανέτρεψε η Ελλάδα τη συμφωνία. Και εκεί χάθηκε μία μοναδική ευκαιρία. Το περιβάλλον του Τσίπρα του έδωσε λάθος πληροφόρηση και η συμφωνία δεν εφαρμόστηκε λόγω εσωτερικών ανασφαλειών.
Έτσι ο Τσίπρας έχασε τη μοναδική ευκαιρία να γίνει ήρωας για την Ελλάδα και έγινε, λίγο αργότερα, ήρωας των ξένων”.
Η αναγνωρισμένη διεθνώς αξιόλογη και σημαντική Οικονομολόγος, δηλώνει ότι δεν είναι φεμινίστρια, είναι κατά των ποσοστώσεων αλλά πιστεύει ότι αν η φωνή της ήταν αντρική θα ακουγόταν με σεβασμό ολόκληρη η άποψή της. Όπως λέει “αυτό που έκαναν πολλοί με τους οποίους συνεργάστηκα στην Ελλάδα, ήταν να χρησιμοποιήσουν στοιχεία, γιατί αναγνώριζαν μια αξία σε αυτά, αλλά το πνεύμα ήταν, «εμείς ξέρουμε καλύτερα από σένα»”.
Σήμερα δηλώνει, ότι ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα και εξηγεί γιατί προσδοκά να δει τις δομικές αλλαγές που είναι απαραίτητες.
Θεωρεί επίσης πώς επιτέλους πρέπει η παγκόσμια οικονομία να συμπεριλάβει στην τυπική της δομή, όσους δραστηριοποιούνται ατυπικά, εξασφαλίζοντας ασφάλεια ταυτότητας και περιουσίας και ίση πρόσβαση στους παραγωγικούς πόρους.
Μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις της, για όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην οικονομική πορεία της χώρας μέσα στην κρίση, στα οποία υπήρξε μάρτυρας και μας μιλά με πάθος για την ανάγκη μίας δομικής αλλαγής στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, την οποία επεξεργάζεται και προτείνει. Αυτή θα είναι μια οικονομία συμπερίληψης, στην οποία θα ανοίξει για όλους η πρόσβαση στους παραγωγικούς πόρους.
Μετά από δέκα χρόνια κρίση και με όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε, σήμερα που βρισκόμαστε; Υπάρχει ευκαιρία για κάτι καλύτερο;
Ναι, υπάρχει. Έχουμε ένα αξιόλογο Πρωθυπουργό, γνωρίζει πως δεν υπάρχει εναλλακτική, παρά μόνο να καταφέρει να επαναφέρει την ευημερία στην χώρα. Αυτό δεν είναι ένα απλό εγχείρημα, αφού έχει να αντιμετωπίσει τα δύσκολα χαρακτηριστικά ενός μεγάλου κόμματος με τους συνδικαλιστές του και τις εσωτερικές διαμάχες του. Ένα κόμμα που προϋπήρχε της κρίσης.
Αυτή όμως η κυβέρνηση έχει τρεις μεγάλες ευκαιρίες. Η πρώτη ευκαιρία είναι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο οποίος θέλει να αφήσει αποτύπωμα το όνομά του στην επιτυχή ανάκαμψη της χώρας του – θεωρώ πως μπορεί να το φέρει εις πέρας. Η δεύτερη ευκαιρία είναι οι καλοί του συνεργάτες, δύο εξ αυτών που γνωρίζω, θα επέλεγα κι εγώ εάν ήμουν στη θέση του. Η τρίτη ευκαιρία είναι η δυνατότητα και ανοχή που του δίνεται από τον λαό να φτιάξει κάτι καινούργιο. Αυτή η προσδοκία είναι και η ευκαιρία του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπου καλείτε να φτιάξει ένα blue ocean, να βγει από το παλιό, από το πρόβλημα, όπου κυριαρχούν οι ανταγωνισμοί και η γκρίνια (το red ocean), και να δημιουργήσει ένα νέο, ένα Ελληνικό όραμα, που να εξαρτάται από εμάς και μόνο.
Και το όραμα αφορά τον τρόπο που θα χρησιμοποιήσει τα θετικά δυνατά στοιχεία της χώρας, την προίκα της, ώστε να παραχθεί μια νέα Ελληνική πραγματικότητα. Αυτή η πραγματικότητα θα μας καταστήσει υπερήφανους αλλά και αποδοτικούς.
Αν ένας άνθρωπος μπορεί να το κάνει αυτό είναι ο Μητσοτάκης. Έχει πυγμή, είναι ο ιδανικός να το κάνει. Έχει δύο πάρα πολύ σημαντικά στοιχεία πειθαρχία σκέψης, και υπομονή.
Ο Μητσοτάκης είναι έξυπνος και οραματιστής. Κοιτάζει μπροστά, στο πώς θέλει να γίνει η Ελλάδα, δεν στέκεται στο τώρα. Είναι πολύ έξυπνος και είμαι πολύ ευτυχής γι’ αυτό.
Όταν ήταν φοιτητής στο Στάνφορντ, οι καθηγητές του χρησιμοποιούσαν τις εργασίες του ως υπόδειγμα. Έχει δική του ξεχωριστή αξία, όχι μόνο το όνομά του.
Ο πρωθυπουργός πρέπει να τα καταφέρει. Ο Ελληνικός λαός δεν μπορεί να εξαθλιώνεται διαρκώς αναβάλλοντας συνεχώς την προσδοκία και την ελπίδα.
Πιστεύετε ότι ο τρόπος που αντιμετώπισε την πανδημία ήταν ένα δείγμα γραφής;
Έδειξε ότι δεν υπήρξε αμφισβήτηση. Υπήρξε εμπιστοσύνη από τους πολίτες στο κράτος και στα μέτρα. Αντίθετα απ’ ότι έγινε στην Αμερική. Γι αυτό είπα θα πάω στην Ελλάδα γιατί ο Μητσοτάκης ξέρει τι κάνει. Εδώ κοιμήθηκα επιτέλους το βράδυ.
Στη Νέα Υόρκη είχαμε μια πολύ άσχημη ψυχολογία γιατί η πανδημία ήρθε σε μια εποχή όπου η Αμερική βρίσκεται σε ένα διαρκή εμφύλιο μεταξύ του προέδρου Τραμπ και όλους τους άλλους, μια πόλωση που δημιουργεί τεράστια αμφισβήτηση για τα πάντα.
Στις ΗΠΑ κυριαρχεί μια διαρκής διαμάχη και ο ελεύθερος διάλογος έχει πάψει να υπάρχει, γιατί η κυριαρχία των social media και ο τρόπος που χρησιμοποιούνται από τους επικοινωνιακούς στρατούς, τελικά προάγει τη λογοκρισία. Οι πιθανότητες να χαρακτηριστείς μη πολιτικά ορθός και ως εκ τούτου να περιθωριοποιηθείς είναι πολύ μεγάλες. Ταυτόχρονα, το επίπεδο πέφτει πολύ, γιατί όλοι έχουν τη δυνατότητα να γράφουν χωρίς πραγματικά να έχουν την ικανότητα να γράφουν.
Πολύ καιρό συζητάμε για το νέο παραγωγικό μοντέλο. Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται;
Η χώρα μας και οι Έλληνες έχουν περάσει πολλά. Το πρόβλημα με οποιοδήποτε νέο μοντέλο είναι ότι για να κυριαρχήσει απαιτούνται ρήξεις και οι πολιτικοί δεν θέλουν να τις κάνουν, γιατί δεν θέλουν ρήξη με το παλιό.
Για να γίνει μια αλλαγή στο σύστημά μας, για να αποκτήσουν δηλαδή περισσότεροι πρόσβαση στους παραγωγικούς πόρους, το πρώτο βήμα είναι να έχουμε όλη την πληροφορία σε ένα μητρώο, κάνοντας σωστή και πλήρη καταγραφή.
Κλειδί για την καλύτερη λειτουργία, μιας οικονομίας, μια κοινωνίας, μιας χώρας, είναι η Ασφάλεια Μητρώου, η μεθοδολογία με την οποία δουλεύω.
Αν υπάρχει σωστά καταγραμμένη και ακριβής η πληροφορία από την αρχή, σε ένα Μητρώο, απλοποιούνται όλα. Το Μητρώο προσωπικών δεδομένων, ή ακινήτου περιουσίας, είναι ένα κέντρο πληροφορίας, το αποτέλεσμα μιας πολύ σημαντικής δουλειάς, πάνω στην οποία θα βασιστεί η απλοποίηση των διαδικασιών. Αν είναι σωστά καταγεγραμμένα τα δεδομένα, δε χρειάζεται να επιβεβαιώνονται κάθε στιγμή και η γραφειοκρατία πλέον περιττεύει. Η ψηφιοποιήση όμως δεν μπορεί να μειώσει την γραφειοκρατία αν δεν στηρίζεται σε σωστά δεδομένα. Είναι λάθος να κάνουμε ψηφιοποίηση πάνω σε κακές βάσεις δεδομένων και δαιδαλώδη συστήματα διαδικασιών, γιατί τότε τα λάθη πολλαπλασιάζονται. Αν στον αναλογικό κόσμο κάναμε, λόγου χάρη, ένα λάθος το μήνα, στον ψηφιακό κόσμο με κακά δεδομένα, θα κάνουμε ένα λάθος το λεπτό. Κι αν δεν έχεις διαμορφώσει σωστά το σύστημα καταχώρησης πληροφορίας και διόρθωσης, το κάνεις ακόμα πιο περίπλοκο.
Υπάρχει ευκαιρία για την Ελλάδα; Προς τα πού πρέπει να τραβήξουμε, τι μας οδήγησε ως εδώ και ποιο είναι το πρόβλημα που κρατάει πίσω τη χώρα;
Ποτέ δεν είχαμε πραγματική πολιτική θέληση και θεσμική όρεξη για αλλαγές, και πάντα είχαμε μια δικαιολογία γι’ αυτό. Το πραγματικό ερώτημα είναι, «είχαμε τη θέληση να αξιοποιήσουμε την κρίση ως ευκαιρία; Είχαμε το στομάχι να αντέξουμε δυσκολίες για να καταφέρουμε ένα καλό αποτέλεσμα;». Και η απάντηση είναι «όχι». Τον συνδικαλισμό τον χρησιμοποίησαν οι πολιτικοί πάντα ως τον κύριο λόγο που κατέστρεφε τη θέληση.
Όλοι οι ηγέτες που πέρασαν τα χρόνια της κρίσης, μπορούμε να πούμε ότι είχαν τη θέληση. Δεν ήταν όμως μόνοι τους. Γύρω τους υπήρχε ένα ολόκληρο σύστημα που οι ίδιοι μπορεί να θεωρούσαν ότι το είχαν επιλέξει, όμως δεν το είχαν επιλέξει τελικά. Και όλοι στο σύστημα αυτό έχουν τη θεώρηση, ότι ο ηγέτης είναι δικός τους και στις αποφάσεις του πρέπει να έχουν λόγο. Γύρω από τον ηγέτη, είναι επίσης ένα συνδικαλιστικό/κομματικό σύστημα που δεν είναι πραγματικά συνδικαλιστικό, γιατί είναι ιδιοτελές και μαζί με τα κόμματα αποτελεί ένα ευρύ πολιτικό σύστημα, που τελικά αυτό αποτελεί την «βαριά» βιομηχανία της χώρας.
Πώς, λοιπόν, να έχει πραγματικά την ευκαιρία ένας ηγέτης, ακόμη και αν ο ίδιος θέλει, όταν προέρχεται και εξαρτάται από ένα κομματικό μηχανισμό που από την αρχή δημιούργησε το πρόβλημα και δεν θέλει να αλλάξει τίποτα. Κάπου εκεί, η πολιτική βούληση, ακόμη και αν αρχικά υπήρχε, χάνεται….
Ο στόχος για να πετύχουμε την ανάπτυξη, είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, ώστε να έχουν όλοι πρόσβαση στους παραγωγικούς πόρους, στα κέντρα παραγωγής και να μην είναι οι δομές κλειστές και προσιτές σε λίγους, αλλά ανοιχτές σε όλους.
Ο ίδιος ο κρατικός μηχανισμός εμποδίζει αυτή την πρόσβαση. Στην Ελλάδα, ο κρατικός μηχανισμός είναι παντού, όχι επειδή είναι πολλοί οι δημόσιοι υπάλληλοι, αλλά γιατί για οποιαδήποτε ενέργεια απαιτείται κάποιου είδους συναλλαγή με το κράτος.
Γιατί πιστεύετε ότι δεν τα κατάφεραν όσοι πολιτικοί πέρασαν μέχρι σήμερα;
Χάσαμε ευκαιρίες. Οι Έλληνες πολιτικοί παρουσίαζαν αρνητικά τους Έλληνες στο εξωτερικό, καταρρακώνοντας την φήμη μας και τη δυνατότητα τους να διαμορφώσουν ένα εθνικό ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης. Αυτό εμπόδισε τη δημιουργία σωστών μεταρρυθμιστικών μέτρων, γιατί υπήρξε σθεναρά αντίδραση εναντίον μας.
Χάσαμε την ευκαιρία γιατί δεν θέλαμε να αντιμετωπίσουμε το πραγματικό μας πρόβλημα.
Κεντρικό ζήτημα είναι η εμπιστοσύνη του κράτους προς τον πολίτη και του πολίτη προς το κράτος. Από το 2009 μέχρι σήμερα, η εμπιστοσύνη μειώθηκε, και … ανάλογα μειώθηκαν και οι εισφορές γιατί μεγάλωσε το ποσοστό αδήλωτων, και ως αποτέλεσμα, η άτυπη οικονομία διογκώθηκε.
Ποια ήταν η εμπειρία σας από τη συνεργασία σας με τις ελληνικές κυβερνήσεις;
Στην Ελλάδα, η πρώτη μου ανάμειξη έγινε με τον Γιώργο Παπανδρέου, που έκανε τότε μία εντυπωσιακή τότε προσπάθεια να αλλάξει το Ελληνικό γίγνεσθαι, να εκμοντερνίσει το κράτος – που δεν προχώρησε λόγω λιγοψυχίας της αντιπολίτευσης και των κομματικών αγκυλώσεων. Αργότερα, το 2015, ανέλαβα να ηγηθώ της τεχνικής διαπραγμάτευσης. Μου πρότειναν να είμαι υποψήφια εκπρόσωπος της Ελλάδας, Ιταλίας, Πορτογαλίας και Αλβανίας στο εκτελεστικό συμβούλιο του ΔΝΤ, μετά από 1,5 μήνα παραιτήθηκα.
Υπέστην μεγάλο bullying από ένα κεντρικό κομμάτι της τότε κυβέρνησης, είναιπειδή ήμουν αυτή που είμαι, ανεξάρτητη, δεν ήμουν κομματικό μέλος, ήθελα απλά να βγούμε από τα μνημόνια.
Βρεθήκατε στην αρχή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στο πλευρό τους. Τότε δεν υπήρχε πάλι ευκαιρία;
Φτάσαμε στο 2015 έχοντας χάσει πάρα πολλές ευκαιρίες. Το 2015 όμως μας δόθηκε μια μοναδική ευκαιρία. Είχαν αμφισβητηθεί και από τους ξένους οι λύσεις που είχαν δοθεί έως τότε από την Τρόικα και ξαφνικά εμφανίστηκε ένας ηγέτης χωρίς δεσμεύσεις. Ένας πολιτικός, επιτέλους, με ένα επώνυμο που δεν μεγαλώσαμε γνωρίζοντάς το… Ο Τσίπρας δεν είχε τίποτα να χάσει, ξεκινούσε από ένα κόμμα με μικρά ποσοστά: το πολύ να επέστρεφε πίσω σε αυτό. (Δεν ήταν όμως έτσι. Τελικά αποδείχτηκε πως δεσμεύτηκε από το ΠΑΛΙΟ και ποτέ δεν έπλασε το όραμα του ΝΕΟΥ).
Την πραγματική του δύναμη την ήξεραν καλά οι ξένοι, όμως δεν την ήξερε ο ίδιος και δεν μπόρεσε να τη διαχειριστεί. Η αλαζονική συμπεριφορά του περιβάλλοντός του και η άγνοιά της λειτουργίας των εσωτερικών διαδικασιών του κρατικού μηχανισμού τον επηρέασαν. Η κατάληξη ήταν να μην γίνει δεκτό το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης στις 20 Φεβρουαρίου.
Και η Τρόικα το είχε δεχτεί. Και μέσα σε ένα σαββατοκύριακο ανέτρεψε η Ελλάδα τη συμφωνία. Και εκεί χάθηκε μία μοναδική ευκαιρία. Το περιβάλλον του Τσίπρα του έδωσε λάθος πληροφόρηση και η συμφωνία δεν εφαρμόστηκε λόγω εσωτερικών ανασφαλειών.
Έτσι ο Τσίπρας έχασε τη μοναδική ευκαιρία, να γίνει ήρωας για την Ελλάδα και έγινε, λίγο αργότερα, ήρωας των ξένων.
Γιατί έγινε ήρωας των ξένων;
Η Τρόικα και το ΔΝΤ δεν είναι πρωτάρηδες, έχουν πίσω τους εκατοντάδες επαγγελματίες οικονομολόγους που δουλεύουν με περίπου 140 χώρες, μελετάνε τα πάντα και ξέρουμε καλά τις δυνάμεις και τις αδυναμίες των πολιτικών. Χρησιμοποίησαν λοιπόν τη δύναμη του Τσίπρα να ελέγχει τους συνδικαλιστές που αντιδρούσαν για να περάσουν όσα ήταν δύσκολο να περαστούν πριν. Απλά βοήθησαν να συμπληρώσουν την αδυναμία του στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού.
Ο Τσίπρας ήρθε στην εξουσία κουβαλώντας δεσμεύσεις. Μερικές φορές μου φαίνεται, πώς όλος ο πολιτικός κόσμος μοιάζει με μια συμμορία, που διαμορφώνει συμμαχίες για να πετυχαίνει τους στόχους της. Γι αυτό και δεν είναι εχθροί μεταξύ τους. Όλοι παίζουν ένα ρόλο και αλληλοκατανοούνται.
Αυτό που είπε ο Παππάς για το μαγαζάκι…ήταν συζητήσεις που γινόντουσαν κάθε βδομάδα…Η αντίληψη αυτή, είναι η αλαζονεία, ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τους άλλους, αναζητώντας τους χρήσιμους ηλίθιους…
Και έχουν καταφέρει, ένας λαός που έχει την καλύτερη φήμη και τη μεγαλύτερη δύναμη στο εξωτερικό, να τη χάνει στη χώρα του. Είναι φοβερό το ότι η δύναμη των Ελλήνων χάνεται εδώ.
Έτσι, μετά από τρία πολύ δυνατά μνημόνια, δεν έχει μπει ακόμα το νερό στο αυλάκι. Η γραφειοκρατία και η έλλειψη εμπιστοσύνης παραμένει εδώ.
Τι πιστεύετε για τη σημερινή κρίση; Που μπορεί να μας οδηγήσει;
Η ύφεση αυτή, της σημερινής κρίσης, χαρακτηρίζεται από το απρόβλεπτο. Δεν είναι πλέον ξεκάθαρο, ούτε το μέγεθος του προβλήματος, ούτε ο δρόμος που θα επιλέξουν οι ηγέτες. Το COVID-19 μαζί με το lockdown έχει από πίσω ένα μεγάλο πόλεμο συμφερόντων που το εργαλειοποιεί. Μια τέτοια κρίση είναι ευκαιρία για μεγάλες ανακατατάξεις και μια πλειάδα συμφερόντων επιχειρούν να την αξιοποιήσουν, να πουλήσουν, να αγοράσουν, να φοβίσουν, να προσηλυτίσουν ή να αναπτυχθούν. Και όσο υπάρχει μεγαλύτερη ανασφάλεια, τόσο δημιουργείται χώρος.
Γίνεται ένας πόλεμος, όπου οι παλιοί με νύχια και με δόντια επιχειρούν να κρατήσουν τη δύναμή τους και οι καινούργιοι ψάχνουν τρόπους για να κάνουν ανανέωση, και πρέπει να αξιοποιήσουν την ευκαιρία.
Πιστεύω πως πρέπει να γίνει αλλαγή στο παγκόσμιο οικονομικό μοντέλο, επάνω σε αυτό δουλεύω από τη δεκαετία του 90. Η προηγούμενη ευκαιρία που αιτούσε την αλλαγή της Παγκόσμιας Οικονομικής Ηγεμονίας υιοθετώντας ένα νέο μοντέλο συμπερίληψης ήταν όταν έπεσε η Σοβιετική Ένωση. Η τότε ευκαιρία δομικών αλλαγών της Παγκόσμιας Οικονομίας έπεσε στο κενό, δεν αξιοποιήθηκε… Συνέχισαν να κυριαρχούν οι Οργανισμοί όπως ο ΟΟΣΑ το ΝΑΤΟ, που είχαν δημιουργηθεί μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, στηρίζοντας την αντιπαράθεση των δυο πόλων.
Τώρα, το νέο μοντέλο πρέπει να βασιστεί στη μετατροπή της άτυπης οικονομίας σε τυπική.
Πόσοι έχουν πρόσβαση στους παραγωγικούς πόρους;
Το 70% του πληθυσμού της γης δεν έχει πρόσβαση στους παραγωγικούς πόρους και αν την είχε, η παγκόσμια οικονομία θα ήταν πολύ πιο ανθεκτική με πολύ μικρότερες ανισότητες. Το προσφυγικό, οι πόλεμοι, η τρομοκρατία, και πολλοί μεγάλοι κίνδυνοι για την ασφάλεια της οικονομίας και κοινωνίας προέρχονται από το ότι μέσα σε αυτό το 70% υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό φτώχειας αλλά και ανασφάλειας.
Αυτή την ασφάλεια έχουμε μπορέσει, με την ομάδα μου, να προσφέρουμε σε εκατομμύρια ανθρώπους σε πολλές χώρες, σε μικρό χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας Οικονομικός Οργανισμός που θα στηρίζει μόνο αυτό και τίποτα άλλο: την ασφάλεια ταυτότητας και περιουσίας. Δηλαδή η σύνδεση των πολιτών με το κράτος να είναι σαφής, ακριβής, και ξεκάθαρη. Ασφάλεια στο χώρο που ζεις και δουλεύεις ώστε να μην μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει.
Πιστεύετε ότι οι απόψεις σας θα είχαν μεγαλύτερη αποδοχή αν τις έλεγε ένας άνδρας;
Ναι. Παίζει ρόλο το αν η φωνή είναι γυναικεία ή ανδρική για να γίνουν αποδεκτά αυτά που λέει.
Παρόλα αυτά, έχουμε υπέρ αξιόλογες γυναίκες στην πολιτική στην Ελλάδα, πολύ σημαντικές. Όμως, δεν ξέρω αν ακούγεται πάντα η φωνή τους.
Αν ήμουν άντρας, θα ακουγόταν με σεβασμό ολόκληρη η άποψή μου. Αυτό που έκαναν πολλοί με τους οποίους συνεργάστηκα στην Ελλάδα, ήταν να χρησιμοποιήσουν στοιχεία, γιατί αναγνώριζαν μια αξία σε αυτά, αλλά το πνεύμα ήταν, «εμείς ξέρουμε καλύτερα από σένα».
Αν έπαιζα ένα παιχνίδι αντρικό, σεξιστικό, ως μέρος του συστήματος, ίσως ακουγόμουν περισσότερο. Αν αποδεχόμουν να ήμουν στο παρεάκι, στους ημέτερους, θα ακουγόμουν διαφορετικά. Αν είσαι άντρας μη κομματικός σε ακούνε περισσότερο από ότι αν είσαι γυναίκα μη κομματική. Αν είσαι στον κομματικό σωλήνα, σου χρωστάνε και τους χρωστάς.
Εγώ δεν έχω την πολιτική πειθώ στη γλώσσα και θεωρώ πως δεν μπορώ να επιβληθώ σε ένα κομματικό περιβάλλον, τουλάχιστον όπως είναι τώρα διαρθρωμένο στην Ελλάδα.
Το 2015 ως γυναίκα και αστή δεν ανήκα στο σύστημα και δεν μιλούσα τη γλώσσα των συντρόφων, δεν ήμουν δική τους και για αυτό με απέκλειαν. Αν έκανα δύο προτάσεις οι τρεις απορρίπτονταν.
Ωστόσο είμαι πανευτυχής που είμαι αυτό που είμαι. Αναγκάζομαι να είμαι πάντοτε προετοιμασμένη στην επαγγελματική μου ζωή προπαντός, περισσότερο από το μέσο όρο για να ακουστώ – μη αφήνοντας να πέφτει τίποτα κάτω. Οι προτάσεις μου, προσπαθώ να είναι όσο πλήρεις γίνεται, να μην περνά ούτε νερό, ούτε αέρας, (αδιάβροχες και αντιανεμικές) αλλιώς δεν θα επιβίωνα.
Λένε πως μια λευκή γυναίκα στις ΗΠΑ πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο για να τα καταφέρει από ότι ένας μαύρος άνδρας. Εγώ είμαι και Ελληνίδα, με μαύρα μαλλιά και με περίεργο επώνυμο, οπότε η προσπάθεια αποδοχής είναι συνεχής.
Περισσότερες γυναίκες σε ανδροκρατούμενους χώρους όπως η πολιτική και η οικονομία θα ήταν η λύση;
Δεν πιστεύω ότι η λύση είναι η ποσόστωση. Είναι μειωτικό, δεν είμαι υπέρ. Δεν πιστεύω ότι αν οι γυναίκες ήμασταν περισσότερες, θα ακουγόμασταν περισσότερο…
Η σωστή αντιμετώπιση, είναι η διαφορετικότητα του φύλου να μην αποτελεί κριτήριο. Το σύστημα να είναι απλό και να εξασφαλίζει τη διαφάνεια και την ίση πρόσβαση ώστε να αποκλείει κάθε εύνοια, αποκλεισμό, ή προτίμηση.
Η StartUp Panel Group τι αντικείμενο έχει;
Κάνουμε ανάλυση Ατυπικότητας χωρών, μελετάμε τον κατακερματισμό, που εμποδίζει τους ανθρώπους να έχουν παρουσία στην τυπική οικονομική μηχανή. Ο κατακερματισμός είναι αποτέλεσμα της γραφειοκρατίας, και προέρχεται από την υπερβολική και κακή παρουσία του κράτους, που δημιουργεί μια κουλτούρα που σε απωθεί να θέλεις να είσαι τυπικός, να δηλώνεσαι και να συμμετέχεις. Με αυτό τον τρόπο, οι πολίτες δεν είναι παρόντες στην τυπική παραγωγική δομή.
Οι πολίτες νιώθουν πως δεν μπορούν να συμβάλουν.
Η εταιρεία μου είναι εταιρεία κοινωνικής επιχειρηματικότητας γιατί παράγει μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα για την κοινωνία, την οικονομία, και το περιβάλλον. Δραστηριότητά της είναι η μεθοδολογία των Μητρώων, το Property Registry Reform.
Η αναμόρφωση του συστήματος Ασφάλειας Μητρώου είναι η βάση για να γίνει ότι μπορεί να θέλει ένας πολίτης. Ουσιαστικά, έτσι εξασφαλίζεται η ίση πρόσβαση στους πόρους για όλους.
Πώς βοήθησε η Μεθοδολογία σας τις διαπραγματεύσεις για το Παλαιστινιακό;
Δουλεύω με το Κουαρτέτο (ΗΠΑ, ΕΕ, Ισραήλ , Παλαιστινιακή Αρχή) που πραγματοποιεί της διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Παλαιστινιακού. Το κλειδί και το ζητούμενο είναι η ίση πρόσβαση στον παραγωγικό ιστό από τις δύο χώρες. Όταν οι άνθρωποι έχουν ισότιμη πρόσβαση στον παραγωγικό ιστό, αποκτούν πρώτα αυτοσεβασμό και μετά σέβονται το κράτος αλλά και το περιβάλλον.
Η μεθοδολογία αυτή μπορεί να φέρει σημαντική πρόοδο αλλάζοντας την πρόσβαση στους παραγωγικούς πόρους. Αποτελεί το μόνο τρόπο για να αντιμετωπίσουμε μεγάλα προβλήματα, όπως τη φτώχεια, το προσφυγικό, την τρομοκρατία, που έχουν τη ρίζα τους στην άτυπη μορφή της οικονομίας. Όταν οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζονται ως άνθρωποι, δεν έχουν αναγνωρισμένη ταυτότητα και περιουσία με ασφάλεια, είναι επιρρεπείς στο να γίνουν από τρομοκράτες μέχρι και εν δυνάμει στρατός για οποιονδήποτε το θελήσει.
Who is who
Η ‘Ελενα Παναρίτη γεννήθηκε στην Ελλάδα και έχει ζήσει στην Ευρώπη, Αμερική, και Λατινική Αμερική. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και πήρε πτυχίο Οικονομολόγου από το Αμερικάνικο Κολέγιο Deere College, με μεταπτυχιακές σπουδές στα οικονομικά στις ΗΠΑ στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins, Harvard, και στο Insead της Γαλλίας. Εργάστηκε στην Παγκόσμια Τράπεζα, έχει συγγράψει το επιδραστικό Prosperity Unbound – Ευημερία δίχως Όρια. Διδάσκει στα Πανεπιστήμια Stanford, Johns Hopkins, Wharton. Αρθρογραφεί στον διεθνή Τύπο και σε ακαδημαϊκά περιοδικά.
Ίδρυσε την καινοτομική StartUp Panel Group (η οποία μετατρέπει την άτυπη και μαύρη οικονομία σε τυπική), και το Σκέψη για Δράση (thought4action.org), μια διαδικτυακή πλατφόρμα γνώσης για τη διαμόρφωση ηγετών και αναπτυξιακής πολιτικής. Ήταν στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας για πάνω από μία δεκαετία.
Έχει δουλέψει σε χώρες με βαθιές κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις, αναδιαρθρώνοντας με επιτυχία τον παραγωγικό τους ιστό, μειώνοντας την φτώχεια και δυναμώνοντας τη μεσαία τάξη. Με εξαιρετική επιτυχία οι μέθοδοί της, έχουν καταπολεμήσει τη φτώχεια (στη Λατινική Αμερική, στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Ευρώπη και αλλού), ενώ τώρα πλέον χρησιμοποιούνται κατά κόρον ως βέλτιστες πρακτικές.
Διαβάστε επίσης:
Έφη Αχτσιόγλου: O σεξισμός είναι πολύ πιο ωμός εκεί που η θέση δεν είναι από μόνη της «προνομιούχα»
Ακολουθήστε το Portraits στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση